فريدالدين عطار نيشابورى، چهره اى آشنا در غرب

(18.03.2004 )

از راديو صدای آلمان

http://www.dwelle.de/persian/kultur/literatur/1.65899.1.html

فريدالدين عطار نيشابوری يکی از پرآوازه ترين شعرا و نويسندگان ايرانی در سده ششم هجری است که از جمله آثار معروفی چون «تذکره الاوليا» به نظم و «منطق الطير» به نثر از او بر جای مانده است. عطار به مثابه يکی از چهره های عرفانی مشرق زمين، در ميان خاورشناسان غربی از محبوبيت زيادی برخوردار است و بسياری از آثار اين خاورشناسان، به بررسی آرای وی اختصاص يافته است

.

کی از اين خاورشناسان، استاد فقيد هلموت ريتر، پژوهشگر پرتوان آلمانی و متن شناس زبانهای لاتين، يونانی، فارسی و عربی است که با مطالعات و تحقيقات خود و بويژه ترجمه های ارزشمندی از فارسی به آلمانی، برای اکثر اديبان معاصر ايرانی، نامی آشناست. چشمگيرترين اثر هلموت ريتر که دستاورد سالها پژوهش و تلاش معنوی اوست، کتاب «دريای جان» می باشد که از برجسته ترين آثار در بررسی آرا و احوال فريدالدين عطار نيشابوری به شمار می آيد. اين اثر، چند سال پيش، به همت دکتر عباس زرياب خويی و دکتر مهرآفاق بايبوردی به فارسی ترجمه و در ايران منتشر گرديد.

از چندی پيش تلاشهايی از طرف برخی محافل فرهنگی آلمانی و ايرانی، برای بزرگداشت استاد هلموت ريتر آغاز شد. به ابتکار پروفسور Rudolf Selheim خاورشناس نامی آلمان و شاگرد هلموت ريتر و با همياری انجمن ايرانی دوستداران حافظ و گوته در آلمان که ابتکار نصب لوح يادبود حافظ در شهر وايمار را نيز بر عهده داشت و همچنين تلاشهای يکی از ايرانيان فرهنگدوست مقيم برلين، تماسهايی با محافل فرهنگی در ايران و از جمله اداره ميراث فرهنگی نيشابور و اداره ميراث فرهنگی کل کشور برقرار شد که سرانجام به نتيجه رسيد. اداره ميراث فرهنگی نيشابور موافقت کرد که در باغ آرامگاه عطار در نيشابور، تنديسی از هلموت ريتر نصب گردد. به اين ترتيب، انجمن شهر، شهرداری و ميراث فرهنگی نيشابور، کار ساختن اين تنديس را به استاد مجسمه ساز نيشابوری «عليرضا قدم ياری» محول نمودند.

کميته برگزاری مراسم بزرگداشت تصميم دارد در تاريخ ۲۵ فروردين ماه که مصادف با روز جهانی عطار نيشابوری است، از تنديس استاد هلموت ريتر در باغ آرامگاه عطار پرده برداری کند. قرار است جهت قدردانی و ستايش از پژوهشهای اين خاورشناس فقيد آلمانی و نيز گسترش مناسبات فرهنگی ميان ايران و آلمان، از سفير و وابسته فرهنگی آلمان در ايران و همچنين خاورشناسانی چون پروفسور Selheim، پروفسور Burgel و خانم پروفسور Schubert به همراه مترجمان کتاب هلموت ريتر به زبانهای انگليسی و فارسی، دعوت به عمل آيد.

بايد خاطر نشان ساخت که پس از تجربه عقد قرارداد خواهر خواندگی ميان شهرهای اصفهان و فرايبورگ آلمان، اينک شهر نيشابور نيز در صدد است، تا با عقد قرارداد خواهرخواندگی با يکی از شهرهای آلمان، علاوه بر گسترش مناسبات فرهنگی و علمی خود با آن شهر، تنديس هايی از عطار و خيام در آنجا نصب نمايد.

بهرام محيى

به دليل نصب نشدن تنديس «هلموت ريتر» در نيشابور عطارپژوهان آلماني به ايران نمي آيند

(روزنامه خراسان22/01/1383)

http://www.khorasannews.com/litart.asp

اعلام عدم نصب تنديس هلموت ريتر (پژوهشگر و مترجم آثار عطار نيشابوري به زبان آلماني) در نيشابور و قطعي نشدن سفر پژوهشگران آلماني، اعتباربين المللي برنامه روز بزرگداشت عطار را كاهش داد.
محمد علاج گردي (سرپرست فرمانداري نيشابور) درباره احتمال لغو سفر پروفسور بورگل، رادكه واكين و دكتر شوبرت (از شاگردان ريتر، عطارشناس آلماني) به ميراث خبر گفت: به اين دليل كه دعوت نامه اين افراد به موقع در اختيارشان قرار نگرفته است، احتمال سفر آنها به ايران و در نتيجه حضورشان در روز بزرگداشت عطار در نيشابور ضعيف است.
از سوي ديگر پيش از اين اعلام شد كه به دليل بروز مشكلاتي در ساخت تنديس هاي تهيه شده براي عطار نيشابوري و هلموت ريتر -عطارشناس و پژوهشگر آلماني- پرده برداري از اين تنديس ها در محل هاي مورد نظر منتفي است. تنديس ريتر، توسط مجسمه سازان آلماني تهيه شده است و قرار بود در باغ آرامگاه عطار شاعر بلندآوازه خراسان نصب شود. تنديس عطار نيز توسط هنرمندي نيشابوري تهيه شده و در يكي از ميادين شهري در آلمان قرار خواهد گرفت. محل دقيق نصب تنديس اصلاح شده عطار در آلمان به زودي اعلام خواهد شد.
فرمانداري نيشابور با همكاري اداره كل ارشاد اسلامي و مديريت ميراث فرهنگي اين شهرستان، برنامه هاي متنوعي را براي بزرگداشت روز عطار در نظر گرفته اند. گلباران مقبره عطار، به صدا درآمدن زنگ كليه مدارس شهرستان از جمله دبيرستان عطار نيشابوري، برگزاري جلسات سخنراني پيرامون شخصيت ادبي و عرفاني عطار در فرهنگسراي سيمرغ نيشابور و ارائه بروشورهاي اطلاعاتي، از جمله فعاليتهايي است كه در اين روز يعني بيست و پنجم فروردين ماه انجام خواهد گرفت.
قابل ذكر است كه در حال حاضر برنامه نهايي و زمان بندي اجرايي بزرگداشت شاعر و عارف قرن ششم هجري مشخص نشده است.
در صورت تبليغات مناسب و ارائه برنامه مدون و جذاب، برگزاري اين برنامه در داخل شهر نيشابور، افراد بيشتري را با بافت و فضاهاي ديدني اين شهرستان آشنا خواهد كرد. تاكنون تنها شاخصه نيشابور از نگاه گردشگران، آرامگاه عطار و خيام بوده است. در حالي كه اين شهرستان قابليت جذب گردشگراني در داخل فضاهاي شهري خود را نيز داراست.

مقبره عطار در باغي در خارج از بافت شهري نيشابور واقع شده است. نماي بيروني اين مقبره، كه در زمان تيموريان بر محل دفن اين شاعر ساخته شده كاشي كاري است. آخرين بار در سال 1341 و توسط انجمن آثار ملي، همزمان با ساخت مقبره كمال الملك، كاشي كاري هاي اين مقبره نيز مرمت شد. قدمت بنا و عدم رسيدگي جدي به آنها، اداره ميراث فرهنگي نيشابور را بر آن داشت تا به بازسازي و مرمت آن بپردازد.
از سال گذشته، مرمت كاشي كاري هاي گنبد و بدنه مقبره عطار آغاز شده و بخش عمده اي از آن تا روز بزرگداشت وي به اتمام خواهد رسيد. كاشي هاي گنبد مقبره عارف قرن ششم، با كلمه لااله الا ا... تزئين شده و كاشي هاي فيروزه اي بدنه بنا نيز با نقوش اسليمي و طرح هاي گل و بوته زينت داده شده است.
ميراث فرهنگي نيشابور با استفاده از استادكاران محلي و مصالح مشابه با اصل، مرمت اين بنا را آغاز كرده است، مطمئنا با پايان بازسازي بخش هاي تخريب شده، حفاظت از كل اثر، جزو برنامه هاي دائمي ميراث فرهنگي اين شهرستان خواهد بود.

در روز بيست و پنجم فروردين، طبق روال هر سال در كشورهايي مانند كانادا، تونس، اتريش، فرانسه و پاكستان نيز مراسمي با عنوان بزرگداشت عطار، در محل سفارت ايران در اين كشورها برگزار خواهد شد.

زنگ عطار در مدرسه هاي نيشابور

http://www.iranklidar.com/

ايسنا: رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي نيشابور گفت : همزمان با روز ملي بزرگداشت عطار نيشابوري(25 فروردين ) ، زنگ عطار در تمام مدرسه هاي نيشابور به صدا در مي آيد . غلا مرضا توحيدي منش درگفتو گو با خبرنگار بخش ادب خبر گزاري دانشجويان ايران ، اظهار داشت : بر گزاري مراسم بزرگداشت روز عطار نيشابوري در دبيرستان عطار اين شهر ، گلباران آرامگاه عطار و دعوت ازشخصيت هاي فرهنگي جهان از قبيل پروفسور بور گل ،رادكه واكين و دكتر شوبرت ـ از شاگردان هملوت ريتر ، عطا رشناس معروف آلماني – و همچنين كارشناسان داخلي ، از مهمترين برنامه هاي روز ملي عطار نيشابوري خواهد بود . وي هدف از نامگذاري يك روز ا ز تقويم كشور را به نام عطار نيشابوري ، بزرگداشت مفاخر نادر فرهنگي كشور دانست و افزود:  متاسفانه با توجه به اينكه در اين روز ها كنگره و سمينارها يي د رسطح ملي و بين ا لمللي انجام مي شود ، ولي هيچ گونه رديف اعتباري جهت بر پايي اين گونه برنامه ها در نظر گرفته نمي شود و عملا كار برگزاري همايش ها و سمينارهاي بين المللي مربوط به اين مفاخر فرهنگي با مشكلاتي مواجه مي شود . رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي نيشابور در پايان تصريح كرد : برگزاري همايش ها ي ملي و  بين المللي براي اين مفاخر نبايد در حد رفع تكليف باشد ، بلكه اين روز هاي مهم و حساس را بايد به فال نيك گرفت و به نحو احسن در جهت بزرگداشت و معرفي آنان كوشيد .